Video Toaster, Speed Edit, Tricaster

VideoToaster, Tricaster, SpeedEdit ilk gününden beri gelişimlerini yakından takip ettiğim ürünlerdir. Notlarım arasında bu ürünlerle ilgili ipuçları, haber ve önerilerede yer vermeyi düşündüğüm için, VideoToaster, Tricaster ve SpeedEdit’in nerden nasıl geldiğini, görevlerini anlatan bir giriş yapmanın yerinde olduğunu düşündüm. VideoToaster, NewTek’in 1990’ların başında Amiga bilgisayarı için satışa sunduğu inanılmaz video efekt cihazıydı. Birçokları Masaüstü video kavramının, VideoToaster ile başladığına inanırlar. Çünkü VideoToaster çıkana kadar Yüzbinlerce dolar harcanan büyük iş istasyonlarında gerçekleştirilen efektler, ilk defa herkezin ulaşabileceği çok daha ucuz bir sistemle gerçekleştiriliyor ve bilgisayarlar böylece video üretim alanınada adım atıyordu. Aşağıdaki videoyu izlediğinizde, hele o dönemleri yaşamış biriyseniz, 1991’de VideoToaster’ın yapabildiklerine şaşmamanız mümkün değil.

[youtube]nymVNhy4dw8[/youtube]

VideoToaster’ın, 3D ile ilgilenenler için, ilginç bir faydası daha olmuştur. VideoToaster sisteminden önce kendi hallerinde modelleme ve canlandırma yazılımları geliştiren Stuart Ferguson ve Allan Hastings, VideoToaster’ın 3D kısmı için bir araya gelmiş, Modeler3D ve VideoScape yazılımlarını bir araya getirerek günümüzde çok popüler olan ve tanınan LightWave3D’yi geliştirmişlerdir. Hem donanım olarak, hem sunduğu video düzenleme kabiliyetleri olarak alışılmışın dışında olan videotoaster, NewTek’e 1993 yılında Emmy Teknik Başarı ödülü getirdi. VideoToaster cephesinde herşey yolunda gidiyordu. Bir yandan video Stüdyoları VideoToaster’ı talep ederken, LightWave3D’de Seaquest, Babylon 5, Robocop gibi TV dizi ve filmlerde kullanılıyordu… Ama takip eden yıllarda, büyük bir sorunla karşılaşıldı. VideoToaster’ın üzerinde çalıştığı Amiga bilgisayarlarını üreten Commodore firması 1994 yılında iflas etti. NewTek, bir süre daha ürünü geliştirdi ve satışını sürdürdü…Ama farklı bir platform arayışının zamanı gelmişti.

LightWave 3D kısa süre sonra Intel, Dec Alpha platformları için satışa sunuldu ve uzun süre NewTek’in lider ürünü olarak, kendini kabul ettirdi. Yanlış hatırlamıyorsam 1999 yılında NewTek’ten bir haber aldık. Yeni bir donanım geliştirdiklerini, NT tabanında çalışacak bu donanımın, şimdilik isminin 10X olduğu ve beta sürümünü talep edip etmediğimizi sordular. AGF olarak hemen bir tane getirttik. Daha önce DPS’in Perception, Holloywood kartlarını kullandığımız için yeni kart başta onlara göre daha küçük, ama daha yeni bir teknolojiyle üretilmiş düşüncesi uyandırdı. Kartla birlikte çalışan ve windows NT systemtry’a yerleşen bir recorder/player’a  sahipti. Yazılım olarak henüz desteklediği bir yazılım yoktu. Ama zaten donanım bir prototip’ti. Sıkıştırmasız çalışıyor ve videoyu yakalayıp oynatmayı sağlıyordu. Bir süre sonra NewTek yeni ürününü duyurdu. Frame Factory. Aura ve LightWave desteği vardı. Ayrıca SpeedRazor kurgu için veriliyordu. Ama SpeedRazor’un tam olarak kartı desteklediğini söylemek çok kolay değildi. Ya da kartla SpeedRazor’u kullanmanın çok büyük bir esprisi yoktu. NewTek FrameFactory olarak LightWave3D tam paketi, Aura Tam paketi ve SpeedRazor 4.5 yolluyordu. Çok geçmeden, NewTek yeni bir kararla, ürünün ismini, VideoToaster NT olarak değiştirdi. Yeni ürünün en büyük özelliği, özel bir kutuda, yeni bir paket olarak paketlenmesiydi.  Fiyat olarak çok avantajlıydı ve basit kurgu işlemlerini yapıp, 3D, çizgifilm ile (Aura) ilgilenenleri heycanlandıracak bir yapısı vardı. Hala yazılım ve donanımlar birbirleri için geliştirilmemişti. Ama açıkçası VideoToaster [2] satışa sunulana kadar ürün çok heycan verici değildi.

VideoToaster [2] ile ürün birden canlı yayın süreci sağlayan, realtime geçişler, logolar sağlayan, sanal VTR’leri olan bir nevi Televizyon stüdyosuna dönüştü. VideoToaster [3] ile çok başarılı bir kurgu yazılımı sisteme dahil edildi. VT Edit isimli bu yazılım gerçektende, o güne kadar kullandığım en pratik, en hızlı kurgu yazılımıydı. Yıllardır ismini Amiga’da hep duyduğum, neredeyse efsane haline gelen VideoToaster artık Intel PC’lerde de kendini belli edeceğe benziyordu. VideoToaster VT [4]’e gelindiğinde Kurgu yazılımı daha geliştirildi. Karakter Jeneratöründen, harici cihazları kumanda etmeye kadar, realtime Chroma Key (bluebox) efektlerine kadar, bir post prodüskiyon stüdyosunun, bir TV’nin ihtiyacı olan herşeyi artık sunuyordu. Hem de realtime olarak. Ayrıca çoklu giriş sağlayan SX84 ile, 24 composite video ya da 8 component video bağlamak, harici RS8 ünitesiyle daha rahat bir şekilde canlı geçişler yapmak mümkündü Ürün gerçekten artık, diğer ürünlerin hepsinden farklılaşmış, uygun fiyatıyla, rakiplerinin önüne geçmişti.

Sanırım bu dönemde, NewTek VideoToaster’ın taşınabilir bir sürümünü gerçekleştirmenin yerinde olacağını düşünmeye başladı. Çünkü bilgisayardaki komple bir TV stüdyosu havasındaki ürün, artık canlı konserlerden, TV yayınlarına, canlı yayın araçlarından, sunumlara, seminerlere ve hatta kilisilerde bile kullanılabilir hale gelmişti. NewTek sadece ABD’ye yönelik olarak Genesis adında yeni ürünü duyurdu. Bu ürün taşınabilir bir VideoToaster’dı ve kilisilerdeki ayinlerde, ilahileri ve duaları perdeye yansıttığı gibi kilise içindeki insanları ya da papazları görüntüleyebiliyordu. VideoToaster’ın özel arayüze sahip bir türeviydi. Ürünün ne kadar başarılı olduğunu bilmiyorum ama 🙂 NewTek forumlarında papazlara rastlamak çok alışıldık birşeydir 🙂 Bu ürün fazla uzun satışta kalmadı. Çünkü kısıtlı bir alana hitap ediyordu ve VideoToaster donanımı ve yazılımları çok daha fazlasını vaad ediyordu.

Tricaster Geliyor
2005 NAB fuarında NewTek Tricaster ürününü tanıttı. Toplamda 4.5 kilo ağarlığındaki bu küçük kutu, 3 farklı video girilmesini, kendi içindeki playlist ile dahili videoları oynatırken, realtime efektlerle geçişe izin veriyor, Karakter jeneratörü, realtime keying gibi gelişmiş özellikleri sunuyordu. Hatta realtime video montaj yazılımıda içindeydi. Elde edilen sonucu  isterseniz anında sistemin içine kayıt ederken, bir yandan internete stream olarak, bir yandan bir projeksiyon cihazına gönderilebiliyordunuz. Sanırım söylemeye fazla gerek yok. Tricaster hem NBA’de hem sonraki birçok fuar ve organizasyonda, dergilerin yılın ürünleri türünden ödüllerini topladı. Satışa sunulduğu yıl içerisinde 14’den fazla ödül aldı.

Tricaster, Tricaster Pro ve Tricaster Kullanıcı Arayüzü

Tricaster daha çok küçük çapta sunumlar, kayıtlar için düşünülürken, taşınabilir bir TV stüdyosu olarak düşünenler daha fazlasını istiyorlardı. Önceliklede component giriş onlar için çok önemliydi. Çok geçmeden Tricaster Pro duyuruldu. Hem component video girilmesi mümkündü, hem de birçok özelliği gelişmişti. Bunlardan sanırım en ilgi çekici olanı, network’den bağlanan bir bilgisayarın ekranının realtime kaynak olarak kullanılmasıydı. Böylece sunum sırasında, başka bir bilgisayardaki powerpoint ya da excel tabloları kolaylıkla görüntüye yansıtılabiliyordu.

Speed Edit
VideoToaster kullanan ya da görenlerin dikkatini çeken önemli özelliklerden bir tanesi, Video Kurgu (montaj) yazılımının çok esnek ve hızlı olmasıdır. Kullanımı çok kolay olan sistem, hiç bilmeyenlerin bile birkaç dakikada sisteme kolayca adapte olmalarını sağlamaktadır. Bu gerçek, birçoklarının VideoToaster’dan ayrı olarak Video Kurgu yazılımını talep etmesine sebep oldu. Sistemi kullanan birçok TV stüdyosundan arkadaşlarda aynı görüşteydi. Yayın için diğer makinalarda, farklı yazılımlarla video montajlamak ya da video montajlayacak arkadaşlara diğer yazılımları anlatmak, öğretmek çok kolay değildi. NewTek istekleri görmezden gelemezdi ve 2007 başında Speed Edit yazılımını satışa sundu. VideoToaster’dan bağımsız olarak çalışan bu kurgu sistemi, VT Edit’in gelişmiş versiyonuydu. Denememiş ya da görmemiş arkadaşlara, eğer basit ama hızlı ve kullanışlı bir video montaj yazılımı arıyorlarsa muhakkak Speed Edit’e bakmalarını öneririm. Çok detaylı, çok ileri post prodüksiyon özellikleri aramıyorsanız, hız ve performans sizin için önemliyse, Speed Edit’e muhakak bakın.

NewTek’in dikkati SpeedEdit ve Tricaster’a kayınca, yeni ürünlerin hazırlanması ve pazarlanması için geçen sürede, VideoToaster’ın ana yapısı için açıkçası çok zaman ayrılamadı. Ya da kendi ifade ettikleri şekilde, bu ürünleri pazara hazırlarken, yeni teknolojiler keşfettiler. Hangisi olursa olsun, VideoToaster’ın beklenen 5. sürümünün çıkması oldukça uzun zaman aldı. Bu satırları yazarken, VideoToaster [5]’in duyurulmasını bekliyoruz. Ama durumumuz 1 ay öncesinden farklı, çünkü elimizin altında Tricaster Studio var 🙂

Tricaster Studio ve VideoToaster [5] : Bugün
NAB2007’de NewTek, VideoToaster[5] için hazırladıkları teknoloji tabanlı Tricaster Studio’yu tanıttı.  Tricaster Pro ürününden en büyük farklılığı, sanal stüdyo içermesi ve daha çok giriş çıkış sunması olarak özetleyebiliriz. Açıkçası ürünün demo (beta) sürümü elimize ulaşana kadar, NewTek’in elindeki ChromaKey teknolojisini biraz daha geliştirdiğini düşünüyorduk. Ama ürünü biraz kullanıp, sunulanları görünce, çok daha fazlasının olduğuna karar verdik. Öncelikle standart chroma key uygulamasından farklı olarak sistemde realtime yansıma (reflection), kırılma (refraction) ve gölge özellikleri var. Bu daha önceki chromakey altyapılı uygulamalardan oldukça farklı olmasını sağlıyor. Hatta realtime olarak sunucu ya da keylenen insanları küçültebildiği için, sizin kamera düzenlemesini verilen şablona göre yapmanız yeterli oluyor. Sunucunun bir sanal stüdyo kamerasından, diğerine efektle geçmeside mümkün. Hatta Sunucunun arkasına ya da yanına, istediğiniz videoyuda koyabilirsiniz. Tüm bunlar olurken, yansımalar realtime olarak gerçekleşip, gerçekten etkileyici bir sunum gerçekleşmesi sağlanıyor.

VideoToaster [5] duyurusunu NewTek’in yapmasını bekliyoruz. Ama Tricaster Studio’yu gördükten sonra, VideoToaster[5]’in beklemeye değeceğine neredeyse eminiz. Sizlere VideoToaster, SpeedEdit ve Tricaster hakkında bilgi vermeye çalıştığım bu yazı, bundan sonraki yazılar için bir başlangıç ve durum tespiti niteliğindeydi. Önümüzdeki günlerde çeşitli ipuçları, haberlerle VideoToaster, Tricaster ve Speed Edit’e yeniden döneceğiz. Aşağıdaki birkaç link şimdilik sizi bir süre oyalayacaktır 🙂

Amiga Video Toaster’ın Kaynak Kodları

Tricaster Studio Tanıtım Videosu

AGF Multimedya