Videoların CODEC sorunları ve çözüm önerileri…
1997 yılında BYTE Türkiye Bilgisayar Dergisi için hazırladığımız CD’lerden bir kaçına çevrimiçi denk gelince eski günleri anmak istedim. Commodore.gen.tr forumundan Egemenk arkadaşımızın archive.org’a yüklediği CD’leri çalıştırmaya çalışınca, codec sorunlarıyla karşılaştım. Hemen hemen hiç bir videoyu oynatamadım. Sorunu çözmeye çalışırken elde ettiğim deneyimi sizlerle paylaşmak istedim.
CODEC Problemi
BYTE CD’lerini hazırladığımız dönemki donanım ve medyayla, günümüz donanım ve medyaları arasında çok büyük fark var. 1997’de bırakın çevirim içi olarak video izlemeyi, CD sürücüden 320*240 çözünürlükte bir videoyu takılmadan izlemek bile oldukça zordu. O günki video sıkıştıran, çözen yazılımlar da, Codec (COderDECoder) ve video formatları da o güne ve donanımlara özeldi.
Aynı medyaları bugün çalıştırmaya kalktığımızda ilgili codec’in sistemde olmaması nedeniyle, çoğu zaman video ya da medyaları oynatamıyoruz. BYTE CD çalıştırmaya çalışınca daha ilk anda, CD gerekli codec’in sistemde olmadığı uyarısı verdi. Çoğu kullanıcı bu tür bir sorunla karşılaştığında etrafından alacağı öneri “xxxxxxx codec pack’i kurarsan sorun çözülür” şeklinde olur. Bu kadar basit ve aynı zamanda tehlikeli ve kötü bir öneri için bu yazıyı yazmakla uğraştığımı düşünmüyorsunuz umarım 😀
Video/Ses dosyası çalmıyor?Hangi codec ihtiyacım var?
İhtiyacınız olan codec’in tespitinde, oldukça eski olmasına rağmen, GSpot adlı faydalı programcığı kullanabilirsiniz. Sisteminize kurmanıza bile gerek yoktur ve kullanıcı arayüzünden hemen sol üstte yer alan File bölümünden, codec bilgilerine ulaşmak istediğiniz videoyu seçince, size videoyla ilgili bilgileri sunar. Örnek olarak, CD’deki GRSANIM.AVI dosyasını seçtiğimde, ekranın sağında yer alan Video bölümünden Indeo 4.x (IV41) video Codec’inin kullanıldığını, sol sütunun alt kısmından da PCM Audio Codec’ine ihtiyacım olduğunu görüyorum.

CODEC’leri nereden yükleyeceğiz?
Sistemdeki eksik CODEC’leri bulduğumuza göre hemen google’dan bulup yükleyelim diye düşünebilirsiniz. Ama bu codec’lerin en son terfileri bile bundan 10-15 yıl önce yapılmış 🙁 Hatta Indeo Codec’i daha sonradan ticari olarak pazarlayan firma Ligos bile bu işi bırakmış. Ücreti mukabili edinmeniz de pek mümkün değil!
Windows10’a yükleyebileceğimiz güncel bir codec ne yazık ki yok diye düşünürken, Windows 10’un bu codeclere sahip olduğunu, sadece sisteme tanıtılmadığını öğrendim. Yapmanız gereken†komut satırını açıp, cd c:\windows\SysWow64 komutuyla SysWow64 klasörüne geçmek ve daha sonra sonra regsvr32 ir50_32.dll yazmaktan ibaret! Bunu yapınca indeo 5 codec’i sisteme tanıtılıp, başarılı olmamız gerekiyormuş… Ama ben başaramadım. Hata mesajıyla karşılaştım.
Sistemdeki codec’leri kullanılabilir kılmanın başka yolu var mı? diye araştırırken, Codec Tweak Tool ile karşılaştım. Bu basit faydalı uygulamayla, sistemde yer alan bir çok codec’i kolayca sisteme tanıtabiliyorsunuz. Yazılımı açınca karşınıza gelen ekranda Codex and Filter Management başlığında önce ACM/VFW (x86) seçiyoruz. Gelen iletişim penceresinde altta yer alan DISABLED CODECS başlığı alındaki Indeo 4 seçtikten sonra alttan Apply ya da Apply & Close tıklayarak, codec’i kullanılır hale getiriyoruz. İhtiyaç duyduğunz bir çok codec’i bu şekilde kullanmaya başlayabileceğinizi düşünüyorum.

Videoyu VLC ile nasıl farklı formata dönüştürürüz?
Buraya kadar paylaşmaya çalıştığım bilgiler, eski videoları izleyebilmenizi sağlayacaktır. Sadece izlemeyle kalmayıp, videoları güncel bir video formatı ya da codec’e kavuşturmak, mesela .mp4’e dönüştürmek istediğinizde onlarca çözüm arasından, muhtemelen sisteminizde kurulu olan VLC Ortam Oynatıcısı bu görevin altından kolayca kalkacaktır.
İşlem oldukça basit Ortam Menüsünden Dönüştür/Kaydet (CTRL-R) seçiniz. Karşınıza gelecek iletişim penceresinde Ekle tıklayarak dönüştürülecek videoları seçip, alt kısımdan Dönüştür tıklayınız. Bir sonraki ekranda Profil kısmından oluşturulacak videonun formatı/codec’i belirleyip, Hedef kısmından, yeni dosyanın sabit diskte hangi konuma, hangi isimle kayıt ettirilmesini istediğinizi belirtip Başlat tıklıyorsunuz. Birden çok dosya seçtiğinizde, dosya isminin devamına otomatik olarak converted eklemesi mümkündür. (Bu işlemleri yaparken VLC’nin loop modunda olmadığından emin olun, aksi durumda aynı dosyayı durmadan dönüştürmeye çalışabiliyor.)

Sonuç
Yukarıda özetlemeye çalıştığım yöntemle, hem BYTE CD Magazine videolarını izledim, hem de mp4 formatına dönüştürerek youtube’a yükledim. 24 yıl önce hazırlanmış videolar bu sayede izlenebilir ve youtube arşivinden erişilebilir oldular. Umarım bu kısa/basit ip uçları sizin içinde faydalı olur.